BREAKING (down) News การสับข่าวให้ละเอียด เพราะความจริงมีมากกว่าที่เห็น

ข่าวปลอมเกิดจากอุปทานหมู่และคนที่รับสารไม่ได้ Research ไม่ได้ตรวจสอบอย่างละเอียด จึงทำให้คนเข้าใจผิด ข่าวปลอมจึงกลายเป็นข่าวจริง เช่น ไมเคิล แจ็กสัน อยากเปลี่ยนสีผิวเพราะอยากเป็นคนผิวขาว (ข่าวปลอม) แต่ข่าวจริงคือ ไมเคิล แจ็กสัน เป็นโรคด่างขาวจึงต้องเปลี่ยนสีผิว

ทำไมข่าวสร้างความรู้สึก? เพราะเราคิดว่าข่าวที่ถูกนำเสนอ “มาจากข้อเท็จจริง จึงต้องเป็นความจริง” (แต่มันอาจเป็นความจริงด้านเดียว)

ทำอย่างไรให้เราไม่รู้สึกคล้อยตาม ตื่นตระหนกตามข่าวจนเกินเหตุ?

สับครั้งที่ 1 สับเฮดไลน์ให้ออก

หาว่า Heading line ประกอบด้วย TRUTH (ความจริงแท้ ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้) หรือ REALITY (ความจริงที่ถูกเสริมแต่งขึ้นให้สนุกสนานและมีอารมณ์ร่วม)

EX. เสือขย้ำกินคน สยองทับลาน
Reality คือ ขย้ำ สยอง ตะปบ แทะขา เพื่อสร้างความรู้สึกกลัว
Truth คือ ชาวบ้านเข้าไปหาของป่า แต่โชคร้ายที่เจอเสือทำร้าย

สับครั้งที่ 2 สรุปว่า ใคร ทำอะไร เพราะอะไร

1. ใครทำอะไร

EX. โจ๋กร่างไม่สนโควิด ฉุนโดนเตือน ไม่ใส่แมส ยกพวกแว้นป่วน ร.พ. ชูนิ้วกลางใส่ จนท.
Reality คือ กร่าง ฉุน ป่วน สร้างความรู้สึกกลัวให้ผู้อ่าน
Truth คือ วัยรุ่นพาเพื่อนมาส่งโรงพยาบาล แล้วไม่พอใจที่โดนเตือนเรื่องไม่ใส่หน้ากาก แต่ไม่มีการทำร้ายเจ้าหน้าที่ มีแค่การพูดประชดประชัน

ดังนั้น การอ่านข่าวจึงควรตัดคำขยาย คำวิเศษณ์

2. สับที่เนื้อข่าว หาว่าใคร ทำอะไร ที่ไหน ยังไง เพราะอะไร และมองให้รอบด้าน

EX. เสือขย้ำกินคน สยองทับลาน
ใคร = ชาวบ้าน
ทำอะไร = โดนเสือทำร้าย
ที่ไหน = อุทยาน
ยังไง = จนเสียชีวิต
เพราะอะไร = เข้าไปหาของป่าแล้วโชคร้าย

EX. โจ๋กร่างไม่สนโควิด ฉุนโดนเตือน ไม่ใส่แมส ยกพวกแว้นป่วน ร.พ. ชูนิ้วกลางใส่ จนท.
ใคร = วัยรุ่น
ทำอะไร = ไม่พอใจ
ที่ไหน = โรงพยาบาล
ยังไง = รวมกลุ่มกันด่าประชดประชันเจ้าหน้าที่
เพราะอะไร = ไม่พอใจที่โดนตักเตือนเรื่องไม่ใส่แมส

การวิเคราะห์ข้อเท็จจริง คือ สมควรโดนตำหนิจริง เรื่องไม่ใส่แมส ไม่ควรไปแสดงความไม่พอใจเจ้าหน้าที่โดยการด่า แต่ไม่มีการทำร้ายร่างกายเจ้าหน้าที่

สับครั้งที่ 3 สับมุมมองของเราเอง เรื่องนี้มีข้อเท็จจริงมุมอื่นอีกไหม ลองเปลี่ยนมุมมองตัวเอง หาข้อมูลเพิ่มเติมหลาย ๆ อย่าง

EX. เสือขย้ำกินคน สยองทับลาน
ข้อมูลเพิ่มเติม: สถิติทั่วโลกเผยว่า สัตว์ที่ทำร้ายมนุษย์จนเสียชีวิต อันดับหนึ่งคือ สุนัข
แสดงว่า ถ้าอยู่บ้านแล้วมีหมากับเข้าป่าเจอเสือ โอกาสที่โดนหมากัดแล้วเป็นพิษสุนัขบ้ายังมีเยอะกว่าใช่ไหม

EX. ข่าวโควิด
วันนี้มีคนเสียชีวิตจากการติดเชื้อโควิด 10 คน ข้อเท็จจริงอีกด้านคือ คนรักษาหาย 100 คน ซึ่งเป็นข้อเท็จจริงที่ไม่ควรมองข้าม แสดงว่า โรคนี้ร้ายแรงจริง แต่ยังมีโอกาสมีทางรอดอยู่

ดังนั้น ต้องระลึกเสมอว่า ข่าวอาจเป็นข้อเท็จจริง แต่ไม่ใช่ความจริงทั้งหมด ข้อเท็จจริงอาจเป็นส่วนหนึ่งของความจริงก็ได้ ในฐานะที่เราเป็นคนเสพสื่อ เราหาข้อเท็จจริงได้เองโดยเองผ่าน Search engine ไม่ต้องรอนักข่าวและไม่ต้องเชื่อนักข่าว เพราะนักข่าวขายสิ่งที่คนอยากอ่าน